Αρχαιοκάπηλοι ????

΄Τις ποάλλες ,πήγα στον μηχανικό έχοντας μια μικρη βλάβη στο αυτοκίνητό μου.Στην είσοδο του συνεργείου του ,είδα αναρτημένο το εξής απόσπασμα λόγου του Ισοκράτη..

"Η Δημοκρατία μας αυτοκαταστρέφεται , διότι κατεχράσθη το δικαίωμα της ελευθερίας και της ισότητας, διότι έμαθε τους πολίτες να θεωρούν την αυθάδεια ως δικαίωμα, την παρανομία ως ελευθερία, την αναίδεια του λόγου ως ισότητα και την αναρχία ως ευδαιμονία." Ισοκράτης (436 π.Χ-338 π.Χ.)
Θα ασχοληθώ, με το ρητό του Ισοκράτη, ή μάλλον με το δήθεν ρητό του Ισοκράτη που πλασάρουν αυτές τις μέρες πολλοί, άλλοι καλοπροαίρετοι και άλλοι ελλαδέμπορες. Πριν συνεχίσω, να ομολογήσω ότι το εύρημα δεν είναι δικό μου· ναι μεν εγώ είχα ψυλλιαστεί ότι η φράση «η δημοκρατία μας αυτοκαταστρέφεται» ακούγεται πολύ μοντέρνα, αλλά πριν ανοίξω τα κιτάπια μου με πρόλαβε κάποιος φίλος , που σ’ αυτόν ανήκει ο έπαινος.
Διότι, βλέπετε, ο Ισοκράτης δεν είπε αυτό που έβαλαν στο στόμα του οι πλασιέδες της ελληνοφροσύνης. Το απόσπασμα είναι από τον Αρεοπαγιτικό λόγο του και έχει στο πρωτότυπο ως εξής (ας θυμηθουμε και λιγο την γλωσσα μας):

Οἱ γὰρ κατ' ἐκεῖνον τὸν χρόνον τὴν πόλιν διοικοῦντες κατεστήσαντο πολιτείαν οὐκ ὀνόματι μὲν τῷ κοινοτάτῳ καὶ πραοτάτῳ προσαγορευομένην, ἐπὶ δὲ τῶν πράξεων οὐ τοιαύτην τοῖς ἐντυγχάνουσι φαινομένην, οὐδ' ἣ τοῦτον τὸν τρόπον ἐπαίδευε τοὺς πολίτας ὥσθ' ἡγεῖσθαι τὴν μὲν ἀκολασίαν δημοκρατίαν, τὴν δὲ παρανομίαν ἐλευθερίαν, τὴν δὲ παρρησίαν ἰσονομίαν, τὴν δ' ἐξουσίαν τοῦ ταῦτα ποιεῖν εὐδαιμονίαν, ἀλλὰ μισοῦσα καὶ κολάζουσα τοὺς τοιούτους βελτίους καὶ σωφρονεστέρους ἅπαντας τοὺς πολίτας ἐποίησεν.

Φυσικά, μετάφραση δεν μας χρειάζεται διότι όλοι εμείς οι Έλληνες την έχουμε μία και ενιαία και τρισχιλιετή. Επειδή όμως μπορεί να περάσει και κανείς αλλοδαπός που δεν μετέχει της ημετέρας παιδείας, μεταφράζω πρόχειρα το απόσπασμα:

Διότι εκείνοι που διοικούσαν την πόλη τότε (ενν. στην εποχή του Σόλωνα και του Κλεισθένη), δεν δημιούργησαν ένα πολίτευμα το οποίο μόνο κατ’ όνομα να θεωρείται το πιο φιλελεύθερο και το πιο πράο από όλα, ενώ στην πράξη να εμφανίζεται διαφορετικό σε όσους το ζουν· ούτε ένα πολίτευμα που να εκπαιδεύει τους πολίτες έτσι ώστε να θεωρούν δημοκρατία την ασυδοσία, ελευθερία την παρανομία, ισονομία την αναίδεια και ευδαιμονία την εξουσία του καθενός να κάνει ό,τι θέλει, αλλά ένα πολίτευμα το οποίο, δείχνοντας την απέχθειά του για όσους τα έκαναν αυτά και τιμωρώντας τους, έκανε όλους τους πολίτες καλύτερους και πιο μυαλωμένους.

Μ’ άλλα λόγια, ο Ισοκράτης δεν μίλησε για «δημοκρατία που αυτοκαταστρέφεται». Αυτό είναι προϊόν ερμηνείας, για να μην πω προϊόν φαντασίας. Όπως προϊόν φαντασίας, που καμιά σχέση δεν έχει με το πραγματικό ρητό του Ισοκράτη, είναι και η ατάκα ότι η δημοκρατία «κατεχράσθη το δικαίωμα της ελευθερίας και της ισότητας». Για άλλη μια φορά, οι ελληναράδες χρησιμοποιούν τους αρχαίους όπως ο μεθυσμένος τον φανοστάτη: όχι για να φωτίσουν το δρόμο τους, αλλά για δεκανίκι που θα στηρίξει τα σαθρά τους επιχειρήματα.
Για να θυμίσω σύντομα τα γεγονότα, στις 10 Δεκεμβρίου(εν μέσω της μίνι αναρχίας) ο Ελεύθερος Τύπος δημοσίευσε πρωτοσέλιδο, με τεράστια γράμματα, και σε μαύρο φόντο, το εν λόγω ρητό
Το ρητό-μαϊμού δεν είναι επινόηση της εφημερίδας· κυκλοφορούσε από παλιά στο Διαδίκτυο. Όμως, η εφημερίδα έσπευσε πολύ πρόθυμα να υιοθετήσει και να προβάλει τη λαθροχειρία, επειδή, όπως πολύ σωστά γράφει ο Ιός «αυτή η φράση-μαϊμού του Ισοκράτη εξυπηρετούσε την πολιτική σκοπιμότητα της στιγμής».
Γιατί το περιστατικό με τον Ισοκράτη-μαϊμού είναι ένα ακόμα από τα πάμπολλα περιστατικά καπηλείας των αρχαίων. Αυτό πάντοτε συνέβαινε, θα μου πείτε. Ίσως, αλλά τα περιστατικά πληθαίνουν. Ειδικά μετά την είσοδο του ΛΑΟΣ στη Βουλή, οι ακροδεξιοί προσπαθούν να πλασαριστούν σαν ιδιοκτήτες ή δικαιωματικοί εκπρόσωποι του αρχαίου ελληνικού πνεύματος. Έτσι, για παράδειγμα, ο βουλευτής Βελόπουλος συνηθίζει να διανθίζει τις αγορεύσεις του με αρχαία ρητά, μερικά από τα οποία είναι υπαρκτά. Την ίδια ώρα, οι τηλεβιβλιοπώλες αδελφοί Γεωργιάδη εκδίδουν αρχαίους με όλες τις σημασίες της λέξης, ενώ ο υιός του Πλεύρη βρίσκει απίθανες ελληνικές ετυμολογίες.
Βλέπετε, η επίκληση των αρχαίων έχει μαγικό αποτέλεσμα. Υπάρχει μια μερίδα του κοινού που πείθεται πολύ εύκολα μόλις ακούσει κάτι αρχαίο, ή κάτι που να μοιάζει με αρχαίο ή που να πλασάρεται για αρχαίο. Κι έτσι ο σύγχρονος κάπηλος δανείζεται αίγλη κι ο ελληναράς βρίσκει στους αρχαίους δεκανίκι για να στηρίξει τα σαθρά επιχειρήματά του.