Η Δικαιοσύνη Έχει το Θεό της;

Μια μάλλον ενδιαφέρουσα, αν και άκαιρη λόγω θέρους, συζήτηση ξεκίνησε πρόσφατα ανάμεσα σε δύο πρώην πρόεδρους του Αρείου Πάγου, τους Στέφανο Ματθία και Βασίλη Κόκκινο.

Ο διάλογος ξεκίνησε με αφορμή ένα άρθρο του πρώτου στο νομικό περιοδικό Ελληνική Δικαιοσύνη (το περιοδικό που συμβουλεύονται και ακολουθούν οι Έλληνες δικαστές), στο οποίο ο Ματθίας καυτηρίασε την σχέση ανάμεσα σε δικαιοσύνη και εκκλησία, εκφράζοντας την άποψη ότι η ελληνική δικαιοσύνη τελεί υπό μια αναχρονιστική και ασυμβίβαστη προς ένα κράτος δικαίου εκκλησιαστική κηδεμονία.
Την άποψη αυτή δεν συμμερίζεται ο Κόκκινος (βλ. ειδικό δικαστήριο), ο οποίος με άρθρο του στο Βήμα κατηγόρησε τον Ματθία για επιορκία και για μη συμμόρφωση (προσβολή) με το ισχύον νομικό καθεστώς.

Αναμένω με ενδιαφέρον τη συνέχεια.



Δικαιοσύνη και Εκκλησία

Η ελληνική Δικαιοσύνη βρίσκεται σε αφύσικο εναγκαλισμό με την Ορθόδοξη Εκκλησία:

Λατρευτικές εικόνες και ευαγγέλια σε όλα τα ακροατήρια και στα δικαστικά γραφεία, αγιασμός κατά την έναρξη του δικαστικού έτους, καθιέρωση του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτη ως προστάτη του δικαστικού σώματος, δικαστική αργία κατά την ημέρα που εορτάζεται ο Αγιος, λειτουργίες, λιτανείες και αγρυπνίες στο φερώνυμο ναό, παρουσία εκπροσώπου της Εκκλησίας σε εκδηλώσεις της Δικαιοσύνης…

Αυτά είναι φαινόμενα αναχρονιστικά, ασυμβίβαστα προς ένα σύγχρονο κράτος δικαίου, μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Φαινόμενα που σκιάζουν την ελληνική Δικαιοσύνη, την εμφανίζουν υπό εκκλησιαστική κηδεμονία. Από τον Τύπο μαθαίνουμε ότι σ' αυτά έρχεται τώρα να προστεθεί η οικοδόμηση και λειτουργία ναού στον χώρο του Αρείου Πάγου!

Οταν το διάβασα, σταυροκοπήθηκα! Καθώς όμως οι μέρες περνούσαν, επανερχόταν η απορία: ποιος και γιατί εμπνεύστηκε αυτή την αφύσικη συστέγαση και πώς κατάφερε να την προωθήσει;

Θα πρόκειται, υποθέτω, για εκκλησιαστική πρωτοβουλία. Την ίδια πρωτοβουλία, για την ίδρυση και λειτουργία ναού στον Αρειο Πάγο, είχε εκδηλώσει η Εκκλησία και πριν από δέκα περίπου χρόνια. Συνάντησε όμως τότε αντιστάσεις και το «σχέδιο» δεν προχώρησε. Τώρα βρήκε πρόθυμα ώτα;

Κατά τα τελευταία χρόνια η Εκκλησία προσπαθεί να διεισδύει σε χώρους άσκησης κρατικής εξουσίας. Ομως η παρουσία ιερωμένων σε χώρους του Αρείου Πάγου μπορεί να ενθαρρύνει κάποιους διαδίκους να επιζητούν τη μεσολάβηση κληρικών σε εκκρεμείς δίκες... Οι κίνδυνοι είναι προφανείς για όλα τα μέρη.

Επιπλέον, μετά την ίδρυση «ορθόδοξου» πολιτικού κόμματος, η εκάστοτε κυβέρνηση, για να συγκρατήσει τους ψηφοφόρους της, ενδέχεται να ενδίδει σε παρεμβάσεις και υποδείξεις εκκλησιαστικών παραγόντων. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί και σε θέματα προαγωγών δικαστών, ιδίως στις ηγετικές θέσεις της δικαστικής ιεραρχίας. Αν λοιπόν ιδρυθεί ναός μέσα στον χώρο του ανώτατου δικαστηρίου, κάποιοι υποψήφιοι για προαγωγή ή ενδιαφερόμενοι για άλλη ευνοϊκή μεταχείριση (μετάθεση, τοποθέτηση στις Βρυξέλλες, συμμετοχή σε συμβούλια κ.λπ.) μπορεί να γίνουν τακτικοί «προσκυνητές» στον ναό και «συνομιλητές» ιερέων και μητροπολιτών! Οι κίνδυνοι υπονόμευσης της δικαστικής τάξης και της αμεροληψίας των δικαστών είναι και πάλι προφανείς.

Εξάλλου, η ίδρυση και λειτουργία ορθόδοξου ναού στον χώρο του ανώτατου δικαστηρίου θα αποτελούσε προνομιακή μεταχείριση του ορθόδοξου δόγματος, ασυμβίβαστη με την, κατά το Σύνταγμα και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ισότητα όλων των θρησκειών και δογμάτων.

Η ιδιαίτερη αυτή μεταχείριση δεν μπορεί να δικαιολογηθεί ούτε από τη νεφελώδη και διαπιστωτική απλώς εξαγγελία περί «επικρατούσας» θρησκείας ούτε από την αριθμητική υπεροχή των ορθοδόξων.

Επιπλέον, η κατασκευή και λειτουργία στον χώρο του ανώτατου δικαστηρίου ορθόδοξου ναού θα υπονόμευε, στα μάτια αλλοθρήσκων ή αλλοδόξων, που συμβαίνει να αντιδικούν με ναούς, μονές ή άλλα ορθόδοξα καθιδρύματα, τη δικαστική αμεροληψία του Αρείου Πάγου. Θα αντέβαινε άρα στο άρθρο 6 παρ.1 της ΕΣΔΑ και στη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Για τους λόγους αυτούς ελπίζεται ότι η ηγεσία της Δικαιοσύνης, πολιτική και δικαστική, θα αντισταθεί στην υλοποίηση του σχεδίου.

Στεφανος Ματθιας - Επίτιμος πρόεδρος του Αρείου Πάγου






Αναχρονισμός ή επιορκία

Βασίλης Κόκκινος

Πολλοί πνευματικοί άνθρωποι (Βάκων, Βολταίρος, Σαίξπηρ) διακήρυξαν ανά τους αιώνες πως «κι αν δεν υπήρχε Θεός θα έπρεπε να τον επινοήσουμε». Διότι χωρίς Θεό όλα επιτρέπονται και η ζωή των ανθρώπων μεταβάλλεται σε ζούγκλα. Αντιθέτως, όταν φέρνουμε τον Θεό στη ζωή μας, αυτή μας μεταφέρει στον Θεό.

Ομως ένας πρώην Πρόεδρος του Αρείου Πάγου, με άρθρο του στο περιοδικό «Ελληνική Δικαιοσύνη», κατηγόρησε τον θεσμό, στον οποίο επί δεκαετίες υπηρέτησε, ότι βρίσκεται σε αφύσικο εναγκαλισμό με την Ορθόδοξη Εκκλησία. Διότι, λέει:

- Λατρευτικές εικόνες και Ευαγγέλια υπάρχουν σε όλα τα ακροατήρια και τα δικαστικά γραφεία.

- Γίνεται αγιασμός κατά την έναρξη του δικαστικού έτους.

- Καθιερώθηκε ο Αγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης ως προστάτης του δικαστικού σώματος.

- Εχει επιβληθεί ως δικαστική αργία η ημέρα της εορτής του Αγίου τούτου.

- Λειτουργίες, αγρυπνίες και λιτανείες γίνονται στον ομώνυμο ναό, με συμμετοχή των δικαστών, κατά την εορτή του Αγίου, και - Παρίσταται εκπρόσωπος της Εκκλησίας σε εκδηλώσεις της Δικαιοσύνης.

Ολα αυτά δε τα χαρακτηρίζει «αναχρονιστικά και ασυμβίβαστα» προς ένα κράτος δικαίου, που είναι και μέλος της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Περαιτέρω διατείνεται ότι σκιάζουν την ελληνική Δικαιοσύνη και την εμφανίζουν υπό εκκλησιαστική κηδεμονία. Και, τέλος, εκφράζει τη δυσαρέσκειά του, διότι από τον Τύπο πληροφορήθηκε ότι σχεδιάζεται η ανέγερση ναού στον χώρο του Αρείου Πάγου!

Συμβαίνει όμως στην Ελλάδα να ορίζεται στο άρθρο 3 του Συντάγματος ότι επικρατούσα θρησκεία είναι αυτή της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Χριστού, που γνωρίζει κεφαλή της τον Κύριο Ημών Ιησού Χριστό και είναι αναπόσπαστα ενωμένη δογματικά με τη μεγάλη Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης. Συμβαίνει ακόμη το ιστορικώς αναμφισβήτητο γεγονός ότι η ελευθερία της Ελλάδος οφείλεται στους αγώνες και στις θυσίες όσων αγωνίστηκαν «για του Χριστού την πίστη την αγία και της πατρίδος την ελευθερία». Χωρίς την πίστη τούτων, οι Ελληνες, φυσικά δε και ο άνω αρθρογράφος, θα φορούσαν ακόμη φέσι και θα ήσαν τρίτης ή τετάρτης κατηγορίας πολίτες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Πέραν τούτων, όμως, κατά τον Νόμο 1756/1988 «Περί Οργανώσεως Δικαστηρίων και Καταστάσεως Δικαστικών Λειτουργών», οιοσδήποτε δικαστικός λειτουργός για να αναλάβει τα καθήκοντά του πρέπει να ορκισθεί. Χωρίς την ορκωμοσία δεν επιτρέπεται η άσκηση δικαστικών καθηκόντων (άρθρο 34 παρ. 5 του νόμου τούτου). Μάλιστα δε στην παράγραφο 7 του αυτού άρθρου του άνω νόμου ορίζεται και ο τύπος του όρκου του δικαστή. Σύμφωνα με αυτόν, ο δικαστής ορκίζεται: «Να φυλάττει πίστη στην πατρίδα, υπακοή στο Σύνταγμα και τους νόμους του Κράτους και να εκπληρώνει ευσυνειδήτως τα καθήκοντά του».

Συνεπώς, ο άνω αρθρογράφος, όταν ορκιζόταν ως δικαστής ενώπιον του Ιερού Ευαγγελίου, δεν εθεώρει αναχρονισμό την ύπαρξη τούτου και τις εικόνες στις αίθουσες των δικαστηρίων; Ή απέκρυπτε από την ελληνική πολιτεία τις ιδέες που εμφανίζει σήμερα; Ο ορισμός του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτη ως προστάτη της Δικαιοσύνης και η αργία κατά την ημέρα της εορτής του έγιναν με διάταγμα που εκδόθηκε κατά νομοθετική εξουσιοδότηση και έχει ισχύ νόμου. Δεν προσβάλλει συνεπώς σήμερα τον νόμο αυτόν με το να απορρίπτει όσα επιτάσσει;

Αυτές τις ιδέες του, που προδήλως θεωρεί ως «προοδευτικές», γιατί δεν τις εξωτερίκευε στο υπουργείο της Δικαιοσύνης, όταν εκαλείτο να εκφράσει τις απόψεις του για τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση της λειτουργίας του θεσμού της Δικαιοσύνης; Είναι βέβαιο πως η πλειονότητα των ελλήνων δικαστών δεν συμμερίζεται τις απόψεις του. Πώς εννοεί όμως τη δημοκρατία, όταν, για να επιβάλει τη δική του άποψη, προσβάλλει την πίστη και τα θρησκευτικά συναισθήματα της πλειονότητας των συναδέλφων του, με το να απομακρύνει τις εικόνες, που τρίτοι χάρισαν στο Δικαστικό Μέγαρο, ορισμένες των οποίων υπήρχαν από την ίδρυση του Αρείου Πάγου και είχαν και ιστορική αξία; Κανένας δεν έχει το δικαίωμα να καταφερθεί κατά της θρησκείας, της αγάπης και της ελπίδος που ακολουθεί η συντριπτική πλειονότητα του λαού. Ούτε να μειώνει την αξία της σπουδαιοτέρας εθνικής παραδόσεώς του, που διασφαλίζει την εθνική του συνείδηση και ταυτότητα. Ναΐδριο υπάρχει και λειτουργεί και στον χώρο του Πολυτεχνείου. Οι καθηγητές τούτου, όμως, αν και όχι ολιγότερο «προοδευτικοί» του αρθρογράφου, από τους χρόνους της νεότητός τους δεν αρθρογράφησαν εναντίον της ιδρύσεως του ναού. Ούτε εθεώρησαν την ύπαρξή του «αναχρονιστική».

Εν τούτοις, ο άνω πρώην ανώτατος δικαστής, αν και παρασημοφορηθείς με εισήγηση του τότε υπουργού Δικαιοσύνης για τη δικαστική υπηρεσία του, παρά τις υπηρεσιακές δηλώσεις που κατά καιρούς υπέγραφε, εκφράζεται αρνητικώς για το Ευαγγέλιο και τις εικόνες, και ενοχλείται από τη μελετόμενη ανέγερση ενός ναού.

Η Δικαιοσύνη είναι θεσμός για όλους τους Ελληνες. Και η πλειονότητα των λειτουργών της με το να θέλει να ικανοποιήσει το θρησκευτικό της συναίσθημα, ακόμη και με ανέγερση ναϊδρίου, δεν προσβάλλει τους αθέους ούτε τους σαϊεντολόγους ούτε τους οπαδούς άλλων δογμάτων και θρησκειών ή δήθεν «φιλοσοφικών» ρευμάτων.

Ο κ. Β. Κόκκινος είναι πρώην πρόεδρος του Αρείου Πάγου