Πολιτικές εμμονές με ολίγη από Διεθνές Δίκαιο

Φίλε Όθωνα,

Μελέτησα με προσοχή τόσο τα κείμενα που κοινοποίησες στο σχόλιό σου, όσο και άλλα κείμενα που βρήκα σε νομικά περιοδικά και στο ίντερνετ και σχημάτισα την άποψη, που στο τέλος του διαλόγου μας θα εκθέσω.

Πριν από όλα όμως, θα ήθελα να εκφράσω ένα δικονομικό, αν μου επιτρέπεται η έκφραση, παράπονο.

Θα μπορούσα κι εγώ, ως απάντηση στο σχόλιό σου, να σε παραπέμψω σε links που επιβεβαιώνουν την άποψη του Θ. Αμπατζή. Η επίκληση του Κασιμάτη, του Χρυσόγονου, του Κατρούγκαλου, του Μπέη και του Μαριά θα με γλίτωνε από τον κόπο να μελετήσω την «αντίθετη άποψη». Αναφέρομαι στον κόπο που γλίτωσες εσύ με την ξερή και κατά κάποιο τρόπο (δήθεν) αντικειμενική παράθεση «της αντίθετης άποψης».

Πίστεψέ με, αν δε ήσουν εσύ ο υπογραφέας του σχολίου, με την μέθοδο αυτή θα απαντούσα. Θα αράδιαζα πέντε links και θα τελείωνε το θέμα. Ωστόσο, επειδή συνεργαστήκαμε στενά τρία χρόνια και επειδή ξέρω καλά το (εξαιρετικό) επίπεδό σου στα νομικά, θα ρισκάρω την κριτική στον Ροζάκη αρχικά, λόγω έλλειψης χρόνου. Αφού πάρω μια απάντηση σε όσα ισχυριστώ, θα περάσω στον Μανιτάκη και σε άλλους εκπροσώπους της «αντίθετης άποψης».

Αυτά επί των «δικονομικών» ζητημάτων. Επί της ουσίας τώρα:

1. Ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου Ροζάκης στο κείμενό του στο ΒΗΜΑ αρχικά εκφράζει μια -γνωστή σε όσους ασχολούνται με το Διεθνές Δίκαιο- άποψη, ότι η συμμετοχή σε οργανισμούς με ταυτόχρονες παραχωρήσεις εθνικών αρμοδιοτήτων ή/και η υπογραφή Διεθνών Συνθηκών «αποτελεί έκφραση της κυριαρχίας» και ότι η τραυματισθείσα από τον παρεμβατικό ρόλο της Ε.Ε. και του Δ.Ν.Τ. κυριαρχία μας είναι αποτέλεσμα της κυρίαρχης βούλησής μας να ενταχθούμε στους οργανισμούς αυτούς!!! Προσωπικά, θεωρώ ότι η επίκληση του παραπάνω επιχειρήματος στην συγκεκριμένη υπόθεση είναι γελοία. Το επιχείρημα είναι καθαρά δικηγορικής φύσεως, επιπέδου μάλιστα προτάσεων Ειρηνοδικείου και σαφώς απέχει πολύ από το να χαρακτηριστεί επιστημονικά νομικό επιχείρημα. Επαναλαμβάνω, γελοίο δεν είναι το επιχείρημα αυτό καθεαυτό, αλλά η επίκλησή του στην συγκεκριμένη υπόθεση. Επειδή όμως εσύ μπορεί να την ενστερνίζεσαι την θέση αυτή και να θεωρείς ότι καλώς συσχετίζεται με την Δανειακή Σύμβαση, θα ήθελα την άποψή σου.

2. Κατόπιν ο Ροζάκης πολιτικολογεί επικίνδυνα, γράφοντας ως οικονομολόγος ότι η ρήτρα εφαρμογής του αγγλικού δικαίου «… είναι τμήμα μια εξαιρετικά ευνοϊκής συμφωνίας, που αν συναφθεί απαλλάσσει την Ελλάδα από ένα σημαντικό μέρος του χρέους της».

Την πολιτική του αυτή άποψη επιχειρεί να ντύσει με τον μανδύα κάποιων νομικών επιχειρημάτων, υποστηρίζοντας:

·        ότι θα υπάρχει ένα αντικειμενικό σύστηµα επίλυσης διαφορών, που δεν μπορεί να επηρεαστεί από τα συµφέροντα του δανειολήπτη.

·        ότι η υπαγωγή των συµβάσεων αυτού του είδους στο αγγλικό δίκαιο δεν αποτελεί πρωτοτυπία, αφού υπάρχει µια γενικότερη διεθνής πρακτική που έχει καταξιώσει το αγγλικό δίκαιο στα µάτια της διεθνούς κοινότητας, η οποία πια σταθερά το χρησιµοποιεί ως αποτέλεσµα των αυστηρών και καθαρών ρυθµίσεών του, µε την ύπαρξη ενός εντυπωσιακού νοµολογιακού σώµατος, που εξασφαλίζει τόσο τους δανειολήπτες όσο και τους δανειστές, παρέχοντας υψηλή ασφάλεια δικαίου και, κυρίως, προβλεψιµότητα για το εφαρµοστέο δίκαιο σε κάθε ειδική περίπτωση.

·        ότι στην περίπτωσή μας ο δανειστής εξασφαλίζεται από πιθανές καταχρήσεις που µπορεί να προκύψουν µέσα από την επίκληση «χαλαρωτικών» διατάξεων για την πληρωµή του χρέους που προβλέπονται από το ελληνικό δίκαιο (λ.χ. η απρόβλεπτη µεταβολή των συνθηκών) και µπορεί, κατά το δοκούν, να ερµηνευθούν.

Τι είδε λοιπόν ο καθηγητής Ροζάκης στην επιλογή της συγκεκριμένης παρέκτασης που δεν είδαμε εμείς οι υπόλοιποι;

Την εξασφάλιση του δανειστή από «χαλαρωτικές» διατάξεις που καταχρηστικά μπορεί να επικαλεστεί ο οφειλέτης και οι οποίες μπορεί να ερμηνευθούν κατά το δοκούν από ένα επηρεασμένο από τα συμφέροντα του οφειλέτη υποκειμενικό σύστημα επίλυσης διαφορών!!! Ωραία τα γράφει, θα μπορούσε να συμμετάσχει και στην διαβούλευση για την «δίκαιη δίκη», την «επιτάχυνση της δικαιοσύνης» κλπ. Βασικό του κριτήριο και κύρια μεθοδολογία είναι η πολιτική ανάλυση. Όχι πάντως η επιστημονική.

Εμείς ας περιοριστούμε στα νομικά: Απρόοπτη μεταβολή συνθηκών και Ενοχικό Δίκαιο vs Consideration και English Law of Contract (Freedom of Contract)!!!

Διάβασε το παράδειγμα που ακολουθεί από το «αυστηρό και καθαρό» αγγλικό δίκαιο και πες μου σε παρακαλώ σε πόσες «χαλαρωτικές» διατάξεις του ΑΚ προσκρούει:

«… if I offer to sell you my house valued at $1 million for $1, that is sufficient consideration and a contract is formed. Thus, we don't look at whether someone would have made such a ridicules deal, we only look to see if there was consideration.

NOTE: In practice, this is not really true if parties to the contract are related. If someone contracts to sell a house that is extremely undervalued, courts often look at this as an attempt to fraudulently avoid taxes.»

Παρακαλώ θερμά να εκφράσεις την άποψή σου και επί των παραπάνω επιχειρημάτων Ροζάκη.

3. Μετά σκάει η βόμβα!!! Μαθαίνουμε λοιπόν ότι «σε συνθήκες αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του Ελληνικού ∆ηµοσίου, που ενδεχοµένως θα προκύψει από την εφαρµογή του αγγλικού δικαίου, το αρµόδιο δικαστήριο είναι το εθνικό δικαστήριο, το οποίο και θα εφαρµόσει το ελληνικό δίκαιο. Αυτό προκύπτει τόσο από την εθνική όσο και από τη διεθνή νοµολογία (βλ. υπόθεση Lotus του ∆ικαστηρίου της Χάγης), και έχει βαθύτατα ριζώσει στη διεθνή πρακτική.»

Διαβάζω και ξαναδιαβάζω και ξαναδιαβάζω την υπόθεση Lotus και, διόρθωσέ με αν κάνω λάθος, δεν μπορώ να βρω καμία ομοιότητα με την συγκεκριμένη υπόθεση, δηλ. την υπογραφή της ρήτρας παραίτησης στην Δανειακή Σύμβαση. Παρακαλώ θερμά να με διαφωτίσεις.

Ωστόσο, ας μου επιτραπεί και μια αφελής ερώτηση: Αφού, σύμφωνα με τον καθηγητή, από την ελληνική και την διεθνή νομολογία προκύπτει ότι το (επηρεαζόμενο από τα συμφέροντα του οφειλέτη) εθνικό δικαστήριο είναι αρμόδιο σε ζητήματα αναγκαστικής εκτέλεσης, το οποίο μάλιστα θα δικάσει και θα εφαρµόσει το ελληνικό δίκαιο (δηλ. θα ερμηνεύσει κατά το δοκούν τους «χαλαρωτικούς» κανόνες που καταχρηστικά θα επικαλεστούμε), γιατί δεν καταγράφηκε από τα συμβαλλόμενα μέρη ρητά στην μεταξύ τους σύμβαση; Είπαμε, Freedom of Contract!!!

Και μια τελευταία ερώτηση, κάπως προσωπική. Εσύ θα άφηνες κάποιον πελάτη σου να υπογράψει αυτούς τους όρους;

Σε καλώ να μελετήσεις ξανά προσεκτικά:

«το Δικαιούχο Κράτος Μέλος και η Τράπεζα της Ελλάδος παραιτούνται με την παρούσα αμετάκλητα και ανεπιφύλακτα από κάθε δικαίωμα ασυλίας που ήδη έχουν ή μπορεί να δικαιούνται σε σχέση με τους ίδιους και τα περιουσιακά τους στοιχεία έναντι δικαστικών ενεργειών σχετικά με την παρούσα σύμβαση, συμπεριλαμβανομένων ενδεικτικά από κάθε δικαίωμα ασυλίας έναντι άσκησης αγωγής, έκδοσης δικαστικής απόφασης ή άλλης διάταξης, κατάσχεσης, εκτέλεσης ή ασφαλιστικού μέτρου και έναντι κάθε εκτέλεσης ή αναγκαστικού μέτρου σε βάρος των περιουσιακών τους στοιχείων».

Αυτά για αρχή.

Με βαθειά αγάπη,

Νίκος