Ο σιωπηλος κινδυνος

Τα τεράστια ανοίγματα των ελληνικών τραπεζών στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που πρώτο από όλα τα ελληνικά media είχε αποκαλύψει και σχολιάσει εκτενώς το “S10” από τον Ιούνιο, βρίσκονται στο επίκεντρο της αναταραχής στην Σοφοκλέους και την αγορά ομολόγων, όπως προκύπτει και από έκθεση-βόμβα της BNP Paribas, που φέρνει στη δημοσιότητα το “S10”.Όπως τονίζεται στην ανάλυση που διανεμήθηκε χθες από την κορυφαία γαλλική τράπεζα, την ώρα μάλιστα που ...ι κίνδυνοι για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα υπογραμμίζονταν σε ανάλυση της Wall Street Journal με τον εύγλωττο τίτλο «Φοβού τους Δαναούς και ομόλογα φέροντας»,- «Βλέπουμε αυξανόμενους κινδύνους υποχώρησης του ευρώ, λόγω της διεύρυνσης των spread των κρατικών τίτλων στο εσωτερικό της Ευρωζώνης και των ασθενέστερων τραπεζών της ευρωπαϊκής περιφέρειας, που πωλούν μαζικά τίτλους, αναμένοντας τη μείωση των παροχών ρευστότητας από την ΕΚΤ στις χρηματαγορές.- Ο στόχος (σ.σ.: της ΕΚΤ) ήταν να μειώσει τους πιστωτικούς κινδύνους των εμπορικών τραπεζών, κάτι που θεωρούνταν ως μία από τις βασικές προϋποθέσεις για να λειτουργήσουν πάλι οι χρηματαγορές. Η κατάσταση στις αγορές εξομαλύνθηκε και η ΕΚΤ είναι πιθανό να μειώσει τα υπερβολικά διαθέσιμα (σ.σ.: των εμπορικών τραπεζών), ύψους 570 δις. ευρώ με την πάροδο του χρόνου.Ακολούθως, ο συντάκτης της ανάλυσης στέκεται ιδιαίτερα στις ελληνικές τράπεζες, τις οποίες ξεχωρίζει ως πλέον αδύναμες στην Ευρωζώνη. Και τονίζει ότι «το 7% της υπερβάλλουσας ρευστότητας διατηρούν οι ελληνικές τράπεζες, αλλά όταν αυτά τα διαθέσιμα στερέψουν, αυτές οι τράπεζες θα πρέπει να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση με τιμές αγοράς».Ο αναλυτής της BNP προβλέπει σοβαρές επιπλοκές στη διάρκεια αυτής της μετάβασης από τη χρηματοδοτική υποστήριξη της ΕΚΤ, στη χρηματοδότηση με όρους ελεύθερης αγοράς: «Τα spread των συμβολαίων ασφάλισης έναντι του κινδύνου χρεοκοπίας (CDS) των ασθενέστερων τραπεζών θα ανοίξουν, καθώς η χρηματοδότηση θα αντλείται με υψηλότερο κόστος, ενώ το ίδιο ισχύει και για τα ασθενέστερα κρατικά χρεόγραφα, όπως της Ελλάδας, της Πορτογαλίας, της Ισπανίας και της Ιρλανδίας. Η διεύρυνση του πιστωτικού spread θα αναδείξει τις αποκλίσεις εντός της Ευρωζώνης, που με την απουσία μιας κεντρικής δημοσιονομικής αρχής στη Νομισματική Ένωση θα αποτελέσει ένα μείζον ζήτημα και μια μακροπρόθεσμη αρνητική παράμετρο για το ευρώ».Στους κύκλους των μεγάλων τραπεζών έχει σημάνει συναγερμός, καθώς οι αναλυτές και οι διεθνείς επενδυτές έχουν επισημάνει την αδυναμία του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και τις παρενέργειες που μπορεί να προκαλέσει στη χρηματοδότηση του ελληνικού Δημοσίου το 2010, έτος κατά το οποίο οι ανάγκες άντλησης κεφαλαίων από τις αγορές θα παραμείνουν υψηλές, ξεπερνώντας με ευκολία τα 50 δις. ευρώ.Ήδη η πρώτη αντίδραση, σε μια προσπάθεια να καθησυχασθούν οι ανησυχίες, ήλθε από την Eurobank. Η δεύτερη μεγαλύτερη ελληνική τράπεζα γνωστοποίησε, με δηλώσεις του κ. Ν. Καραμούζη στο Reuters, ότι έχει ήδη μειώσει κατά 50% τα ανοίγματά της στην ΕΚΤ, ενώ αποπλήρωσε και το σύνολο των ομολόγων που είχε εκδώσει με την εγγύηση του Δημοσίου. Αυτές οι δηλώσεις βρίσκονται πίσω από τη χθεσινή αντίδραση της μετοχής της Eurobank, την οποία ακολούθησε συνολικότερα ο τραπεζικός κλάδος στο ΧΑ.Στην ίδια κατεύθυνση αναμένεται να κινηθούν τις επόμενες ημέρες και άλλες τράπεζες, δημοσιοποιώντας στοιχεία για τη μείωση της εξάρτησής τους από τις χρηματοδοτήσεις της ΕΚΤ.Η δικαίωση του “S”Σε ανύποπτο χρόνο, από το περασμένο καλοκαίρι, το “S” ήταν το μοναδικό ελληνικό ενημερωτικό μέσο, που είχε αποκαλύψει με αναλυτικά στοιχεία την υπερβολική στήριξη των ελληνικών τραπεζών από τις χρηματοδοτήσεις της ΕΚΤ.Στις αρχές Ιουνίου, όταν από τους τραπεζικούς κύκλους γινόταν προσπάθεια να δημιουργηθεί κλίμα ευφορίας για τα αποτελέσματα πρώτου τριμήνου των ελληνικών τραπεζών, το “S” επισήμαινε: «μια ματιά στα στατιστικά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για την ενοποιημένη λογιστική κατάσταση των τραπεζών κατά το πρώτο τρίμηνο αποκαλύπτει μια κρίσιμη “λεπτομέρεια”: οι τραπεζικοί “δρομείς” εξακολουθούν να τρέχουν, αλλά για να κρατηθούν όρθιο χρειάζονται την υποστήριξη μιας… «μάσκας οξυγόνου» πρωτοφανών διαστάσεων, την οποία παρέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Στο τέλος του πρώτου τριμήνου του έτους, οι χρηματοδοτήσεις των ελληνικών τραπεζών συνολικά από την ΕΚΤ, με ενέχυρο χρεόγραφα, είχαν φθάσει στο εξωφρενικό ποσό των 48,057 δις. ευρώ, δηλαδή στο 20% του ΑΕΠ της χώρας»!Μας είχαν πάρει χαμπάρι…Το πρόβλημα, βεβαίως, δεν είχε περάσει απαρατήρητο στους διεθνείς οικονομικούς κύκλους. Το “S” είχε αναδημοσιεύσει στις αρχές Ιουλίου εκτενή αποσπάσματα από άρθρο του αναλυτή των Times του Λονδίνου, Ανατόλ Καλέτσκι, ο οποίος επισήμαινε με ιδιαίτερα καυστικό τρόπο τις αντιφάσεις του Ευρωσυστήματος, το οποίο εμφανίζεται μεν πιο συντηρητικό από την Fed, καθώς δεν δανείζει απευθείας τις κυβερνήσεις, αλλά στην πραγματικότητα χορηγεί τεράστια ποσά ρευστότητας στις εμπορικές τράπεζες, που με τη σειρά τους τα κατευθύνουν στο δανεισμό των εθνικών κυβερνήσεων.«Τι έχουν κάνει οι ευρωπαϊκές τράπεζες με όλο αυτό το νέο χρήμα; Κατά το μεγαλύτερο ποσοστό το έχουν δανείσει απευθείας στις κυβερνήσεις τους. Στην πραγματικότητα οι κυβερνήσεις της Ιρλανδίας, της Ελλάδας, την Πορτογαλίας, της Ισπανίας και της Αυστρίας θα είχαν χρεοκοπήσει προ πολλού, αν δεν υπήρχε η προθυμία των εμπορικών τραπεζών όλων αυτών των ασθενών οικονομιών να αγοράζουν απεριόριστες ποσότητες κρατικών ομολόγων, με χρήμα δανεισμένο από την ΕΚΤ. Και αυτές οι αγορές ομολόγων, με τη σειρά τους, έχουν χρησιμοποιηθεί ως εγγυήσεις για ακόμη περισσότερες χρηματοδοτήσεις από την ΕΚΤ, που επίσης μπορούν να αξιοποιηθούν για αγορές ομολόγων», επισήμαινε ο Καλέτσκι, στο άρθρο του που αναδημοσίευσε το “S”.Και με ακόμη καυστικότερο τρόπο, ο αρθρογράφος υπογράμμιζε τα εξής:«Σε φυσιολογικές συνθήκες, αν η ελληνική κυβέρνηση χρεοκοπούσε, καταστρέφοντας τις εγγυήσεις δανεισμού των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ, οι ζημιές θα έπεφταν στις ελληνικές τράπεζες και όχι στην ΕΚΤ, αφού οι τράπεζες παραμένουν πραγματικοί δικαιούχοι των εγγυήσεων που καταθέτουν. Αλλά στις σημερινές συνθήκες, αυτή η Γραμμή Μαζινό ανάμεσα στα προβλήματα υπερχρέωσης των κυβερνήσεων και τον ισολογισμό της ΕΚΤ είναι αστεία, αφού οι ελληνικές, ιρλανδικές και ισπανικές τράπεζες, που κάνουν ουρά για χρηματοδοτήσεις από την ΕΚΤ, είναι στην πραγματικότητα σχεδόν αφερέγγυες και θα ήταν εντελώς, εάν δεν υπήρχε η απεριόριστη προσφορά χρήματος που δέχονται, με ενέχυρα αμφίβολης αξιοπιστίας από την ίδια την ΕΚΤ».